ŞAPHANE-KÜLTÜR VE MEDENİYET ŞEHRİ-KİRAZ VİŞNE DİYARI-İSLAMOĞLU MUSTAFA EFE'NiN MEMLEKETİ
İSLAMOĞLU MUSTAFA EFE'NİN HAYATI
14.03.2025 01:36 (UTC)
,İSLAMOĞLU,İSLAMOĞLU EFE,İSLAMOĞLU ZEYBEK,İslamoğlu Mustafa Efe'nin Hayatı
İslamoğlu Mustafa
Efe
İslamoğlu, Kütahya’nın Gediz İlçesi, Şaphane bucağı Türegün
mahallesinde doğmuştur. Asıl adı Mustafa’dır. İslamoğlu lakabı, İslamoğluları
adındaki bir sülaleden gelmesinden dolayıdır.
Şaphane Medrese öğrencisi, Şaphaneli Mustafa İSLAMOĞLU. Daha sonra
Şaphane Medresesi’ni bitirmiş, okumuş, aynı zamanda bağlama çalan bir şair.
Takriben 1827 yılında doğmuştur. İslamoğlu’nun ününün dünyaya yayıldığı yıllar
ise 1850 – 1865 yıllarına rastlar. Tüm bölgeyi saran kahramanlıklarını, 39
yıllık ömrüne sığdırmıştır
Bu tarihlerde, Osmanlı’nın çöküşüne, rüşvet, adam kayırmanın,
hakkın güçlü olandan tarafa verilmesinin tohumlarının atıldığı, çürümüşlüğün
başladığı yıllara rastlar. Tahsildarlar bu görevi bir padişahlık edası içinde,
görevlerini hayli aşan bir şekilde, işi zulme döndürerek icra etmektedirler. O
zaman vergileri “ Tahsildar “ denen kişi olan ve zamanın padişahı ile alakalı ve
işbirliği içinde bulunan Hacı İbrahim Ağa toplamaktadır ve Mustafa’nın arası
açılır. Derebeyi olan Hacı İbrahim Ağa Mustafa’yı öldürtmek ister.
İslamoğlu da o zaman daha 2m boyunda, 17 yaşlarında, Şaphane
Medrese öğrencisi bir delikanlıdır. Tahsildarlar babasında alacak bir şey
bırakmamıştır. Babası verecek bir şeyim yok demesi üzerine tahsildar, “ Madem
verecek bir şeyin artık yok, karın da mı yok... “ demesi üzerine, İslamoğlu’nda
haksızlığa karşı ilk kıvılcımlar atar. Nihayet İslamoğlu zulme karşı dağa çıkmak
zorunda kalmıştır. Eşkıyalığa başladıktan
sonra Orhanlar köyüne yerleşmiştir. Köyde bir kale yapımını başlatmış ancak
tamamlatamamıştır.
Efe olarak 15 sene kadar dağlarda dolaşan İslamoğlu’nun kızanları Gaipler
Hüseyin Çavuş, Kehillerli Mahmutoglu, Yaykınlı Kadiroglu, Karacahisarli
Süleyman, Selendili Mini Zeybek, Yeniköylü ıramca, Karamancalı it Ömer,
Delhadirli ve Kızılüzümlü Musa Zeybeklerdir.
Çok iyi saz çalan ve okuyan İslamoglu Selendi'nin Kazık köyünde kızlayan
Tokmaklı aşiretinden kaçırdığı bir Yörük hanımla evlenmiştir.
Mustafa ekibi ile birlikte Kütahya, Afyon, Uşak, Konya ve Aydın gibi
beldeleri kasıp kavuran ve birçok takiplere değin ele avuca sığmayan artık
İSLAMOĞLU adı ile ün salmış bir eşkıya olarak tanınmaktadır. Çok güzel cura
çaldığı bilinmektedir. Zengin kervanlarını, ağa konaklarını, çiftliklerini
basarak elde ettiği ganimetin bir bölümünü dağıtmakta, düşküne yardım etmekle
tanınmaktadır. Bir toplantıda şöyle diyor:”Biz dağa çıktık. Neden? Bütün
memleketi beş on derebeyi ele almış, ırz namus tehlikeye düşmüştür. Halkı
padişah adına haraca kesiyorlar. Vergiyi onlar toplar ne yaptıklarını kimse
bilmez. Muharebe olur onlar eşraftır diğeri ulemadır diye gitmez. Giden de ölen
de hep zavallı ahalidir. Yeniçerileri kaldırdılar, başka yeniçeriler meydana
çıktı. Onlar baklava börek yer, halk kuru ekmek. Hangi padişah tahta çıksa hep o
eşraf makul esi ona döner. Saraya hediyeler yollanır. Hâkim ve kadılar da onlara
köledir.” Der.
Baskınlar, çatışmalar ve mücadeleyle geçen meşakkatli günlerin ardından
bilinen son yaklaşmaktadır.
Bir gün Kütahya'dan Kır Serdarı elli kişilik efradıyla Orhanlara
İslamoğlu’nun üzerine gönderilir. Gediz’den Tüfekçibaşı Kara Mahmut'un adamları
Uşaktan Tüfekçibaşı İsmail ağa Müfrezesi Simav Zaptiye Komutanı Zenci
Yüzbaşı’nın müfrezesi birleşerek Orhanlar köyüne doğru yola çıkarlar. Sabaha
karşı Orhanları kuşatırlar.
İslamoğlu Köyün sarıldığını haber alır. Çemberden sıyrılmak için
karanlıkta Simav müfrezesinin üzerine doğru gider Küçük bir çatışmanın ardından
Zenci Yüzbaşı tarafından vurulur. Gediz Güney köylü Kara Mahmut İslamoğlu’nun
kesik başını Gediz'e götürür…
Nam saldığı
yörelerde birbirini andıran tavır ve ahenkte türküler yakılmıştır.
İSLAMOĞLU bir koşmasında şöyle der:
İslamoğlu akıllımı delimi?
Varsın sıksın fişeklikler belimi
Çekmem amca silahımdan elimi
Böyle geldi böyle gider yolcuyum
Ellerde kaşıklar çalınarak, kıvrak zeybek olarak oynanır. Zeybek olarak oynanan
oyunun sözleri :
İSLAM OĞLU EFEM DERLER BENİM ŞANIMA
ÜÇ ATLI GELEMİYOR YANIMA
İSLAM OĞLU İNER GELİR İNİŞTEN
HER YANLARI GÖRÜNMÜYOR GÜMÜŞTEN
İSLAM OĞLU KALE YAPAR TAŞINAN
GÖZLERİM DOLDU ALKAN İLE YAŞINAN
Gedizli merhum Osman Önder'in kaleminden yazılmış Simav Türküleri kitabından
(RECEP ALBAYRAK) alıntıdır…
Abdullah ÇAVUŞ
İzmir Ödemişli Ressam Mustafa Ali Kasap'ın yağlı boya çalışması olan;
İSLAMOĞLU ZEYBEĞİ (30*40 Cm)
Şaphane-Gediz-Simav ilçeleri
arasında bulunan Şaphane kavşağı'na heykeli dikilecek olan,Şaphane Halk Kahramanı
İslamoğlu Mustafa Efe'nin heykelinin dikileceği günü heyecan ile bekliyoruz...