ŞAP,Şap madeni (beyaz boncuk)
ŞAP
Aluminyum
potasyum sülfatından veya amonyum-aluminyum sulfatından oluşan, sıcak suda daha kolay çözünen şeker
tadında, buruk, büzücü, antiseptik, renksiz bir tür tuz. [ K[AL (SO6H4)2
(H2O)] 6.H2O ]. Şap ısıtıldığında kendi kristal suyunda
91°C’de erir, bu durumda soğumaya bırakıldığında
kayaç şapı denen camsı bir görünüm alır; 91°C’de
itibaren ısıtılmaya devam edilirse suyunu tümüyle yitirerek kabarır ve şap
mantarı denen süngerimsi bir kütle durumuna gelir. Böylece oluşan susuz tuz, kalsine şap’tır.
KÜTAHYA ŞAPHANE’DE ÇIKARTILAN ŞAP
MADENİ İÇİN
OSMANLI PADİŞAHI II.BEYAZIT TARAFINDAN
FERMAN EDİLEN
ŞAP KANUNNAMESİ
1-Bölge
içinde satılan şaptan başka bir akçelik ve bir habbelik şap satılmayacaktır.
2-Teftiş
ve denetim yapıp görünüz. Şaplar emin ve muhafaza bir yerde emanete alınıp
mühürlenecektir.
3-O
yerlerde yasak edilir ki; kesinlikle şap satılmayacaktır. Bu konu için
Şaphane’ye kadı (hakim) ve kul ( insan) görevlendirilmiştir. Ne kadar kalan şap
varsa tespit edilip mühürlenecektir. Bir akçelik sattırılmayacaktır.
4-Rum
şehrine karar verilmiştir. Kesinlikle Karahisar şabı Rum şehrinden aşağı
indirilmeyecektir.
5-Siz
emre uyup, ne kadar Gedüs (Şaphane) şabı ve Karahisar ve diğer şap bulunup,
mühürlenir tutanağa geçirilirse, yazıp bildiriniz.
6-Sen
kadısın sana emir verilmiştir. Sen ki hakimsin, emir edilen şabtan bir akçelik
sattırılmayacaktır.
7-Sonra
her üç ayda bir denetim emri veririm. Çıkartanlardan ve aşçılardan satmak için
Gedüs (Şaphane) şabı buluna veya Karahisar ve diğer şabı buluna.
8-Sen
ki, kadısın (Hakimsin) ona göre davran.
9-Orada
ne kadar şap mühürlenirse ve kimin elinde bulunup mühürlenirse, yazıp
bildiriniz. Konu Hizane-i Amirem defterine alınmıştır.
10-Bu
kararı sicillata yazıp şehir hakimine veriniz. Bu karar ile işlem yapılsın bunu
biliniz.
Bi Makam-ı Kostantiniyye
FATİH SULTAN
MEHMED’İN OĞLU II.BEYAZID(1481–1512)
Osmanlı
Padişahlarından Fatih Sultan Mehmet’in oğludur. Annesi Gülbahar Hatundur. İyi
öğrenim gördü.
Değerli bilim
ve sanat adamları arasında büyüdü. Babasının ölümü üzerine Padişah oldu. Rumeli
ve Balkanlarda Venedik nüfusu kırıldı. (1499–1503)
Bilime,
sanatlara yakınlık duyan bir hükümdardır. Amasya ve Edirne’de külliyeler
yaptırdı.
(Cavit KOCAÇAY’ ın (BEYAZ
BONCUK –ŞAPHANE) kitabından alınmıştır.)
